Nâzım Hikmet Kültür Merkezi – İzmir

Sunum
-Asaf Güven Aksel “Nâzım’la Yoldaş Olmak”

Nâzım Şiirleri Dinletisi
-Murat Çidamlı ve Özgür Başkaya

Nâzım Şiirlerinden Bestelenmiş Ezgiler
-Cenk Arslanbuğa
-Murat Küçükarslan
-Şevin Tepe

Yönetmen  Zoltán Fábri
Oyuncular  Imre Sinkovits, Dezso Garas
Yapım Macaristan, 1962
Süre 140 dakika

Yönetmen Zoltan Fabri’nin İkinci Savaş’a ve Sovyet cephesine Naziler için savaşmaya götürülen Macarların mücadelesine odakladığı bir anti-faşist film.

Hitler’in doğum günü için bir futbol maçı düzenlemeye karar veren ordu yetkilileri, savaş esirlerine, ordunun takımına karşı bir takım çıkarmaları talimatını verir. Karşılığında da ödül olarak tayın miktarı artırımı ve biraz daha rahat olanaklara kavuşturma sözü verirler.

Benzerleri (özellikle Hollywood tarafından) daha sonra çokça çevrilmiş bir konunun ilk örneklerinden biri bu film. Fábri’nin sinemasına ilişkin de pek çok ipucunu barındırıyor.

Yönetmen István Szabó
Oyuncular Christine Harbort, Ildiko Bansagi, Karin Boyd, Klaus Maria Brandauer
Yapım Macaristan, 1981
Süre 145 dakika

Macar filmleri seçkimize 1930’ların ortamını ve siyasal süreçlerini belirli açılardan çok güçlü bir şekilde betimleyebilen bir filmle başlamayı tercih ettik.

Klaus Mann’ın romanından uyarlanan Mefisto‘yla çok hareketli ve zengin bir 1920’ler ve 1930’lar panoramasında önemli tartışma başlıkları açıyor Szabó. Macaristan’ı değil Almanya’yı anlatıyor ama toplumsal-siyasal süreçlerle aydının ilişkisini sorgulamak açısından değerli bir zemin sunuyor.

Faşist Almanya’daki toplumsal-siyasal süreçlere sanatı adına kayıtsız kalmayı tercih eden, eski solcu, büyük tiyatro oyuncusu Hendrik Höfgen’i Nazi iktidarıyla işbirliği noktasına getiren neydi? Bu durum mazur görülebilir mi? Peki yolun sonu nereye gidecek?

Piraye, Nâzım Hikmet’in cezaevinde geçirdiği yıllarda eşi Piraye’ye yazdığı mektuplardan yola çıkarak Murat Çidamlı tarafından oyunlaştırıldı.

Nâzım, 1933’ten 1950’ye kadar, aralıklı olarak hapishanede geçirdiği 17 yıl boyunca Piraye’ye yüzlerce mektup yazdı. Bu mektuplar aracılığıyla aşkını, kavgasını, hasretini en duru haliyle Piraye ile paylaştı. Piraye, bu mektupları Nâzım’ın Çankırı Hapishanesi’nde kendi elleriyle yaptığı tahta bir bavulda, yıllar boyu sakladı.

Nâzım Hikmet’in zorlu tutsaklık yıllarındaki iç dünyası, gündelik hayatını sürdürürken karşılaştığı zorluklar, cezaevindeki dostlukları, umudu, endişeleri ve aşkı, Piraye oyununda Murat Çidamlı’nın performansı ve Kerem Salih Memişoğlu’nun müzikleriyle seyirciyle buluşuyor.

Yazan Nâzım Hikmet
Oyunlaştıran Murat Çidamlı
Yöneten ve Oynayan Murat Çidamlı
Besteci Kerem Salih Memişoğlu
Yönetmen Yardımcısı Özge Çidamlı
Dramaturg Eylül Kuzgunbay
Işık Tasarım Yüksel Aymaz
Yapım Hasan Acar – Bostancı Sanat Yapım Organizasyon

Murat Çidamlı
Türk tiyatro sinema ve dizi oyuncusu Murat Çidamlı, tiyatro lisans eğitimini Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nde tamamladı. Konservatuvar eğitiminin ardından Diyarbakır, Trabzon, Ankara ve İzmir Devlet Tiyatroları’nda sanatçı olarak görev aldı. Devlet Tiyatroları’nda ve özel tiyatrolarda birçok oyunda oynadı ve yönetti. Çeşitli üniversitelerde Antropoloji ve Tiyatro Antropolojisi yüksek lisans çalışmaları yaptı. Birçok köklü kuruluşta tiyatro dersleri verdi ve öğrenciler yetiştirdi.

• Tiyatro Eleştirmenler Birliği – Anadolu – Yılın Tiyatro Ödülü – Moskova-Petushki – Ankara
  Devlet Tiyatrosu – 2011
• 2.Sadri Alışık Anadolu Tiyatro Ödülleri – Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu – Yastık Adam –
  Moskova-Petushki – Ankara Devlet Tiyatrosu – 2012
• XVI. Direklerarası Seyirci Ödülü – 2016 / En İyi Erkek Oyuncu – Yeraltından Notlar – Ankara
  Devlet Tiyatrosu.
• 2016-2017 Sanat Kurumu- En İyi Erkek Oyuncu – Yeraltından Notlar – Ankara Devlet
  Tiyatrosu.
• XX. Dostoyevski Tiyatro Festivali – Yeraltından Notlar – Rusya – Seyirci
  Beğeni Ödülü – 2016
• Tiyatro Eleştirmenleri Birliği – Ankara Devlet Tiyatrosu – Yeraltından Notlar – En İyi Erkek
  Oyuncu Ödülü – 2017
• Bedia Muvahhit Ödülleri – İzmir Devlet Tiyatrosu -Sandalım Kıyıya Bağlı- En iyi Yönetmen
  Ödülü – 2018

Yönetmen István Szabó
Oyuncular  András Bálint, Miklós Gábor, Dániel Erdély 
Yapım Macaristan, 1966
Süre 98 dakika

Istvan Szabo’nun pek çok ödül de almış olan ve yine kendi kuşağı ve sonrasına da ilham kaynağı olmuş bir filmi; kaybettiği babasının kim olduğunu hatırlamaya / keşfetmeye / yeniden-tanımaya çalışan bir çocuğun gözünden yaklaşık yirmi yıllık bir Macaristan tarihi kesiti.

Dr. Takó’nun oğlunun büyüme ve kendini tanıma hikâyesi, bir halkın kendi yolunu çizme hikâyesi aynı zamanda.

Yönetmen Géza von Radványi
Oyuncular Artúr Somlay, Miklós Gábor, Zsuzsa Bánki, György Bárdy, László Horváth
Yapım Avusturya, 1948
Süre 100 dakika

Avrupa’da Bir Yer, Macar Sineması’nın yeniden doğuşunun ilk ürünü olarak kabul ediliyor.

İkinci Savaş’tan henüz çıkan Macaristan’ı ve girdiği yolu, savaşın darmadağın ettiği ve savurduğu kimsesiz çocuklar üzerinden sembolik bir anlatımla tartışıyor. Çocukların sığındığı eski ve yıkık bir kaleye daha öncesinde yerleşmiş olan bir müzisyen, yağma, haydutluk ve zulümle ayakta kalmaya çabalayan çocukların yaşamlarının yönünü yıkıcılıktan kuruculuğa doğru değiştirmeye çalışacak.

Bir dizi kısa süreli aşk ilişkilerinin anlatıldığı oyunda, bireysel ve toplumsal ahlak, yerleşik değer yargıları, aşk ve cinsellik ikilemi üzerinden, toplumun bütün katmanları geniş bir sınıf yelpazesinde sorgulanmaktadır.

Freudyen bir bakış açısına sahip olan, cüretkâr bir kışkırtıcılığı sahneye yansıtan oyun, 1890’ların Viyanası’nda geçmektedir. Her bireyin kendisinden bir üst tabakadaki kişiye “gözünü diktiği” bir döngüyle ilerler ve finalde üst ve alt tabakadan kişilerin birlikteliğiyle çember kapanır.

İnsanın aşk ve seksle imtihanında, ne denli trajikomik hale geldiğini sergileyen oyunda, insanın önüne geçilemez dürtüleri ve buna direnmeye çalışan akıl, vicdan, kültür gibi üstyapı olguları arasındaki büyük bir savaşa tanık oluruz.

Doğanın büyük çatışmalarından cinsiyetler arasındaki mücadele, oyunda biraz da kadından yana tavır alan bir bakış açısıyla ele alınmaktadır. Kahramanımız belki metalaştığı, belki “erkeğe hizmet eden” olarak görüldüğü, belki tüm toplumsal baskılar altında yok olduğu için “delirmiş” bir kadındır. Beş bölümden oluşan oyunda, on karşılaşma içinde beş ayrı kadınlık durumu yaşanmaktadır. Şarkı, dans ve kadın oyuncuya partnerlik eden bir Dummy (yapay insan) ile yorumlanan oyunu, yönetmen, tüm sanat dallarının tiyatroya desteğiyle bezemeyi denemektedir.

Öteki Beriki Tiyatro Topluluğu

Yazan Arthur Schnitzler
Uyarlama ve Şarkı Sözleri Haluk Işık
Yöneten Yılmaz Tüzün
Işık Tasarım ve Dekor Uygulama Alpdoğan Selçuk
Dekor Tasarım Günay Toprak (Tiyatro Viya) – Alpdoğan Selçuk
Besteler ve Müzik Direktörü Kerem Memişoğlu
Kostüm Tasarım ve Uygulama Emine Tarın
Reji Asistanı Seden Turan
Oynayan Yasemin Şimşek Tüzün
2013-2014 – 1. Rotary En İyi Kadın Oyuncu
2013-2014 – Direklerarası İzmir En İyi Kadın Oyuncu
2015 – Bedia Muvahhit En İyi Komedi Kadın Oyuncu
2018 – Bedia Muvahhit En Başarılı Kadın Oyuncu
5. Tiyatro Gazetesi Tiyatroda Başarı ve Emek Ödülü

Tek perde / 90 dakika 
Yaş Sınırı: 18+

Fransız yazar Boris Vian’ın (1920-1959) en çok ses getiren ve tanınan oyunu İmparatorluk Kuranlar Yahut Şümürz‘de, yazarın düş gücünün sınırsızlığı ve söz hâkimiyeti bir kere daha ortaya çıkıyor. Vian’ın kaleminden çıkan bu son oyun, tuhaf bir kaçışın öyküsüdür. Burjuvazinin değerlerine sıkı sıkıya bağlı, saygıdeğer ve mutlu bir aile, kendi evlerinde, nereden geldiği belli olmayan büyük bir gürültünün tehdidi altındadır. Kaçacakları tek bir yer vardır: evlerinin üst katı. Korku içinde basamakları tırmanırlar, ancak, o korkunç “gürültü” arkalarını bırakmaz. Her kaçışta azalan eşyalarının yanı sıra bellekleri de silinmektedir.

Kaçtıkça azalmanın, yükseldikçe kaybetmenin öyküsü… “Geçmişin tozunda gözüm hiçbir şey görmüyor. Toz, örtü gibi kaplıyor insanları… Özür dilerim bilmiyordum, bilmiyordum…”

Yazan Boris Vian
Yönetmen Mahmut Ünver
Dramaturg Gönül Günaydın
Özgün Efektler Alem Yusufoğlu
Dekor Tasarım Mahmut Şaker
Dekor Uygulama Esat Akıncı
Kostüm Tasarım Şirin Miçooğulları
Kostüm Uygulama Semire Yazar
Yapım Ortak Sahne
Oyuncular Halil Kaplan, Hacer Dişçeken, Aylin Atay, Gönül Günaydın, Gürkan Polat, Mahmut Ünver

65 dakika / Tek perde

“Howard Zinn’in Marx in Soho adlı oyunundan yola çıkıp, Karl Marx’ın hayatını da tarayarak uyarladığımız Ben Marxist Değilim, filozofun kapitalizm eleştirilerinin yanı sıra hayatından kesitler de sunacak.

“Marx, kendisiyle beraber fikirlerinin de öldüğünü söyleyenlere, teorisinin haklılığını kanıtlar. Kapitalizmin insanlara özgürlük olarak sunduğu birçok şeyin, aslında onların hayatlarını hiçe sayan şeyler olduğunu gösterir. Fikirleri öldüyse, dünya neden bu haldedir?

“150 yıl önce dünyanın çığırından çıkacağını görüp, çözümün sosyalizm öğretisinden geçtiğini söylemiş olmasına rağmen bu yolu tercih etmeyen dünyalının sermaye sınıfının kölesi olacağını, kurtuluşun emeğin egemen olmasından geçtiğini ilk ağızdan dinleyebileceğiniz bir oyun Ben Marxist Değilim.

“Oyun, 1850’li yılların Avrupası ile günümüz arasında birçok konuda fark olmadığını gösterecek. Engels, Kugelmann, Sanayi Devrimi sonrası İngiltere, Paris Komünü, fikirlerini yanlış yorumlayanlar…

“Gelin oyunumuza… Yakın tarihe, bakılması gereken ama kapitalistlerin bakmak istemediği bir perspektiften, soldan bakalım.

“Karl Marx’ın dünyaya bıraktığı önemli eserleri nasıl ortaya çıkardığını, devrimci eşi Jenny’nin emeğini, çok sevdiği kızlarını, günlük yaşamını, çektiği tüm zorlukları bu kez Soho’dan değil, Anadolu’dan gözlemleyelim.

“Paranın her şeyi nasıl karşıtına dönüştürdüğünü, hayatlarımızda bunun etkisini nasıl göremediğimizi ihtiyar Marx anlatsın bize.”

Özgür Tiyatro

Yazan Howard Zinn 
Uyarlayan-Yöneten-Oynayan Özgür Başkaya 
Süre 75′

Âsilerin, diptekilerin, evinde huzur bulamayıp sürgünde acı çekenlerin, kalıp da unutmayanların, bir araya gelerek avunanların ezgilerini dinleyenleriyle buluşturan Agora Minör,  rembetikonun kimi zaman susturulmaya çalışılan, kimi zaman yükselen sesinin ve bu sesin ardındaki hikâyelerin izini sürüyor.

Grup bu defa mübadele ile yurtlarından ayrılmak zorunda kalan İzmirli müzisyenlerin hikâyelerini ve şarkılarını paylaşacak. İzmir’in zengin müzik geleneğinden beslenmiş, mübadelenin ardından İzmirli müzisyenler tarafından söylenmiş, bestelenmiş ve kaydedilmiş gurbet, sevda ve özgürlük temalı şarkıları sahneye taşıyacak.

Vokal Serap Çiğdem Şahin & İlker Şahin
Buzuki Doğukan Yurt
Akordiyon Selhan Gürkan
Akustik Gitar Ratip Ozan Akdeniz
Bas Gitar Murat Küçükarslan

İzmir Odağ Psikanaliz ve Psikoterapi Derneği tarafından düzenlenen “Psikanaliz ve Sinema” etkinliği, Ocak ayında Piyanist (The Piano Teacher) filmi ile devam ediyor.

Yönetmen Michael Haneke, filmlerinde genel olarak insan ruhsallığındaki yıkıcılığı belirgin bir gözüpeklikle işlemiştir. Sinemasal anlatıda başka pek az yönetmenin erişebildiği netlikle ve cesaretle konularını işleyen yönetmen, bu yolla izleyenini kendi içindeki yıkıcılıkla bağlantıya geçmeye, zorlayıcı bir içgörüye, rahatsız edici bir kendini bilme haline çağırır. 

Filmin izlenmesinin ardından Psikiyatrist Özlem Önen filmi psikanalitik olarak yorumlayacak ve birlikte tartışacağız. 

Amacımız her filmi  psikanaliz, sinema, sanat, tarih, antropoloji, mitoloji gibi değişik disiplinlerin bakış açısını harmanlayarak değerlendirebilmek.

Etkinlik ücretsizdir ve insan ruhsallığına ve sinemaya ilgi duyan herkese açıktır.

Filmi incelemek isterseniz:
https://www.imdb.com/title/tt0254686/

Kent merkezlerinde yoğunlaşan yalıtılmış ve örtük emek varlığını görünür kılmaya çalışan oyun, hizmet sektöründeki işçilerin yaşam koşullarını ve eşit bir geleceğin ‘şimdi’deki ipuçlarını araştırıyor. Mehmet Okuroğlu’nun tek kişilik performansıyla sahlenenen “Barista”, anlatı ve groteskin biçimlendirdiği eğlenceli bir zeminde işçinin kapalı, ilişkisiz ve sürüklenen dünyasında “dönüşebilir olan”ın izini sürerken basit bir soruya yaslanıyor:  “İnsan ne zaman sahip çıkar yaşama?” 

Barista / Nâzım Sahne
Yazan ve Yöneten: Tuluğ Ünlütürk
Oynayanlar: Mehmet Okuroğlu, Gülşah Bolat
Müzik: Ulaş Özer
Işık Tasarım: Mehmet Okuroğlu
Sahne Tasarım: Ender Özer

Tut Elimden Düşmeyelim, insan hakları, engelsiz toplum, toplumsal cinsiyet ve hayvan hakları temalarıyla; kardeşlik, barış, dayanışma ve insanlık üzerine kurulu dört bölümden oluşuyor.

Şiirsel bir dile sahip olan oyunun her bölümünde farklı karakterler ve farklı öyküler yer almakta. 

Haluk Işık’ın yazdığı tek kişilik oyunda deneyimli oyuncu Koray Ergun yaklaşık kırk beş karakteri canlandırarak zorlu bir performansın altına imzasını atıyor.

Yazan Haluk Işık
Yöneten ve Oynayan Koray Ergun
Yönetmen Yardımcıları Şeyda Mahzuni, Ceren Gürkan
Müzik Kemal Günüç
Işık Murat Atmış, Abdullah Koç
Görseller Deniz Ergun
Afiş Ateş Akkor
Yapım Murat Kemal Kaya, Ferhat Şahin Kaya

Piraye, Nâzım Hikmet’in cezaevinde geçirdiği yıllarda eşi Piraye’ye yazdığı mektuplardan yola çıkarak Murat Çidamlı tarafından oyunlaştırıldı.

Nâzım, 1933’ten 1950’ye kadar, aralıklı olarak hapishanede geçirdiği 17 yıl boyunca Piraye’ye yüzlerce mektup yazdı. Bu mektuplar aracılığıyla aşkını, kavgasını, hasretini en duru haliyle Piraye ile paylaştı. Piraye, bu mektupları Nâzım’ın Çankırı Hapishanesi’nde kendi elleriyle yaptığı tahta bir bavulda, yıllar boyu sakladı.

Nâzım Hikmet’in zorlu tutsaklık yıllarındaki iç dünyası, gündelik hayatını sürdürürken karşılaştığı zorluklar, cezaevindeki dostlukları, umudu, endişeleri ve aşkı, Piraye oyununda Murat Çidamlı’nın performansı ve Kerem Salih Memişoğlu’nun müzikleriyle seyirciyle buluşuyor.

Yazan Nâzım Hikmet
Oyunlaştıran Murat Çidamlı
Yöneten ve Oynayan Murat Çidamlı
Besteci Kerem Salih Memişoğlu
Yönetmen Yardımcısı Özge Çidamlı
Dramaturg Eylül Kuzgunbay
Işık Tasarım Yüksel Aymaz
Yapım Hasan Acar – Bostancı Sanat Yapım Organizasyon

Murat Çidamlı
Türk tiyatro sinema ve dizi oyuncusu Murat Çidamlı, tiyatro lisans eğitimini Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nde tamamladı. Konservatuvar eğitiminin ardından Diyarbakır, Trabzon, Ankara ve İzmir Devlet Tiyatroları’nda sanatçı olarak görev aldı. Devlet Tiyatroları’nda ve özel tiyatrolarda birçok oyunda oynadı ve yönetti. Çeşitli üniversitelerde Antropoloji ve Tiyatro Antropolojisi yüksek lisans çalışmaları yaptı. Birçok köklü kuruluşta tiyatro dersleri verdi ve öğrenciler yetiştirdi.

• Tiyatro Eleştirmenler Birliği – Anadolu – Yılın Tiyatro Ödülü – Moskova-Petushki – Ankara
  Devlet Tiyatrosu – 2011
• 2.Sadri Alışık Anadolu Tiyatro Ödülleri – Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu – Yastık Adam –
  Moskova-Petushki – Ankara Devlet Tiyatrosu – 2012
• XVI. Direklerarası Seyirci Ödülü – 2016 / En İyi Erkek Oyuncu – Yeraltından Notlar – Ankara
  Devlet Tiyatrosu.
• 2016-2017 Sanat Kurumu- En İyi Erkek Oyuncu – Yeraltından Notlar – Ankara Devlet
  Tiyatrosu.
• XX. Dostoyevski Tiyatro Festivali – Yeraltından Notlar – Rusya – Seyirci
  Beğeni Ödülü – 2016
• Tiyatro Eleştirmenleri Birliği – Ankara Devlet Tiyatrosu – Yeraltından Notlar – En İyi Erkek
  Oyuncu Ödülü – 2017
• Bedia Muvahhit Ödülleri – İzmir Devlet Tiyatrosu -Sandalım Kıyıya Bağlı- En iyi Yönetmen
  Ödülü – 2018

Anadolu Quartet, Anadolu ve Mezopotamya halklarının kadim melodilerini kendi üslubuyla sahneye taşıyor.

Repertuvarlarını ağırlıklı olarak halk ezgilerinden oluşturan yaylı dörtlüsü, yer yer film müzikleri ve özgün bestelerin yanı sıra tanınmış klasik müzik literatüründen eserleri de seslendiriyor.

Canlı performanslarından oluşan “Köprü” adlı albümleri, Viyana’da yaşayan Sakina Teyna ile birlikte verdikleri Bielefeld konserinde kaydedilmişti.

Bugüne kadar Eylem Kahraman, Metin ve Kemal Kahraman, Maviş Güneşer, Mehmet Atlı, Tara Jaf, Cem Erdost İleri gibi isimleri sahnelerinde ağırlayan Quartet’e, İzmir konserinde vokalde Mehtap Arslanargun eşlik edecek.

Anadolu Quartet
Ahmet Tirgil 1. Keman
Özgür Kement 2. Keman
Ozan Nabi Akın Viyola
Ruşen Arslanargun Çello

ve Mehtap Arslanargun Vokal

Her gün karşılaşabileceğimiz sıradan bir insan.
İfadesiz bir ifadesi olan adam.

O da tam bizim gibi, ya da o biz, ya da o biz değil ve bizi hiç sevmiyor.

Will Eno’nun yazdığı 2005 Pulitzer Ödülleri Drama Finalisti olan Thom Pain oyunu, dün, çocukluk, bugün, gösterinin doğası ve doğanın gösterisi, erkeğin, kadının kalbi, tabiat, korku, nefret vesaire üzerine.

Uğur Çağlayan’ın çevirisinde Thom Pain’i Kağan Uluca oynuyor. 

Yazan Will Eno 
Çeviren Uğur Çağlayan 
Oynayan Kağan Uluca
Yapım Tiyatro4
Süre 70 ‘/ Tek Perde

TİYATRO4
Tiyatro4, güncel metinleri sahneye taşımayı ve yenilikçi, çağdaş, özgün oyun tasarımları ile seyirciye yeni deneyimler kazandırmayı amaçlar. Tiyatro oyunlarının yanı sıra, sosyal içerikli sanat projeleri tasarlar ve projelerinde yerel ve uluslararası işbirlikçilerle çalışır. Her projesinde yeni sanatçılarla çoğalarak dinamik kalmayı ve kolektif bir yapıyla ortak üretimde bulunmayı hedefler.